Niedobór tiaminy nie pojawia się z dnia na dzień. Rozwija się stopniowo i często jest błędnie diagnozowany lub pomijany. Objawy takie jak ciągłe zmęczenie, zamglenie umysłu i wahania nastroju są powszechne, ale niespecyficzne. Sytuację pogarszają pewne codzienne nawyki:

• Alkohol: Zmniejsza wchłanianie tiaminy o połowę.
• Gotowanie w wysokiej temperaturze: Tiamina ulega rozkładowi, szczególnie w przypadku stosowania substancji zasadowych, np. sody oczyszczonej.
• Kofeina: Występuje w kawie i herbacie, działa jako środek moczopędny i zawiera związki zakłócające działanie tiaminy.
• Surowe owoce morza: Zawierają enzymy, które niszczą tiaminę w przewodzie pokarmowym.
• Konserwanty: Siarczyny, stosowane w przetworzonej żywności i winie, powodują rozkład tiaminy.

Leki zakłócające działanie tiaminy

Niektóre leki na receptę mogą utrudniać organizmowi wchłanianie i zatrzymywanie witaminy B1:

• Leki zobojętniające kwas żołądkowy i inhibitory pompy protonowej: zmniejszają ilość kwasu żołądkowego niezbędną do wchłaniania składników odżywczych.
• Leki moczopędne: zwiększają utratę tiaminy poprzez oddawanie moczu.
• Metformina: powszechnie stosowany lek na cukrzycę, który z czasem może obniżyć poziom witaminy B1.

Leki te są ważne dla wielu pacjentów, ale ich wpływ na wchłanianie witamin jest skutkiem ubocznym, który warto znać i którym należy się zająć.

Jak nerki wpływają

Nerki odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego poziomu tiaminy. Wysokie ciśnienie krwi – często związane z dietą bogatą w sód i bogatą w przetworzoną żywność – może uszkodzić nerki, przyspieszając utratę składników odżywczych. Problemy z nerkami we wczesnym stadium często pozostają niezauważone, przyczyniając się do niedoboru tiaminy.

Inne czynniki, takie jak narażenie na metale ciężkie, przewlekłe problemy jelitowe (np. zespół jelita drażliwego lub częsta biegunka), a nawet starzenie się (które powoduje zmniejszenie ilości kwasu żołądkowego) mogą upośledzać zdolność organizmu do wchłaniania lub efektywnego wykorzystywania tiaminy.

Zdrowie mózgu to coś więcej niż jedna witamina

Chociaż tiamina jest kluczowa, stanowi ona jedynie część szerszego zestawu składników odżywczych wspierających zdrowie mózgu. Inne ważne składniki odżywcze to:

Witamina D: Technicznie hormon, który wspomaga pamięć, nastrój i funkcje poznawcze. Jej skuteczność zależy od składników odżywczych, takich jak magnez, cynk, bor i witamina K2.

Kwasy tłuszczowe omega-3 (DHA i EPA): Te niezbędne tłuszcze stanowią znaczną część struktury mózgu i są kluczowe dla pamięci, regulacji nastroju i ochrony neuronów. Ich niedobór wiąże się z bezsennością i depresją.

Profilaktyczne, oparte na odżywianiu podejście do starzenia się

Zamiast czekać, aż choroba się pojawi, powinniśmy aktywnie wspierać zdrowie mózgu, priorytetowo traktując niezbędne składniki odżywcze. Pełnowartościowa, minimalnie przetworzona żywność – nie tylko suplementy – to najskuteczniejszy sposób odżywiania mózgu.

Dzięki zdobywaniu wiedzy i podejmowaniu przemyślanych decyzji dotyczących diety i codziennych nawyków możemy chronić funkcje poznawcze, spowolnić proces pogarszania się stanu umysłowego i cieszyć się bystrzejszym, pełniejszym życiem w miarę starzenia się.